Wystawa "Anatomia cierpienia w Auschwitz"
Po wyzwoleniu kompleksu Auschwitz, życie stopniowo wracało na te tereny, pochłaniając większość poobozowych pozostałości...
Geneza
W latach 1941–1942 niemieckie władze obozowe SS w Auschwitz rozpoczęły rozbudowę Konzentrationslager Auschwitz, przekształcając go w ogromny kompleks obozowy. W ramach tego przedsięwzięcia wysiedlono kilka okolicznych wsi. Wysiedlonym mieszkańcom pozwolono zabrać jedynie 25 kilogramów podręcznego bagażu na osobę, podczas gdy ich cały majątek, domy, gospodarstwa i ziemie zostały przejęte przez władze obozowe SS. Większość budynków, w tym zabudowania gospodarcze, rozebrano. Do stycznia 1945 roku strefa obozowa rozrosła się do niemal 50 kilometrów kwadratowych.
Po wyzwoleniu, ludzie wracający na swoje ziemie zastawali puste miejsca po dawnych domach, a zamiast nich baraki, wieże strażnicze i druty kolczaste (archiwalne fotografie poniżej). Na terenie Auschwitz, Birkenau oraz okolicznych podobozów odnaleziono częściowo ocalałe magazyny pełne zrabowanych rzeczy deportowanych z całej okupowanej Europy, a także warsztaty, kuchnie, szpitale i ambulatoria pozostawione przez SS. Ludzie, często nie mając nic, by zacząć nowe życie, zabierali z terenów poobozowych wszystko, co mogło się przydać. Część przedmiotów trafiała do nich w ramach reparacji wojennych, a inne były sprzedawane za jedzenie lub alkohol przez rosyjskich żołnierzy stacjonujących w obozie. Należy pamiętać, że Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau zostało utworzone dopiero w 1947 roku, czyli dwa lata po wyzwoleniu obozu w styczniu 1945 roku.
W ten sposób do rąk okolicznych mieszkańców trafiły leki, narzędzia medyczne, wyposażenie medyczne oraz inne przedmioty, w tym te związane z nieludzkimi eksperymentami pseudomedycznymi prowadzonymi na więźniach.
Eksperymenty medyczne
Z dostępnych źródeł wiadomo, że eksperymenty medyczne obejmowały m.in. sterylizację, testowanie skuteczności i tolerancji nowych leków na więźniach, badania nad wpływem głodu na organizm oraz eksperymenty na bliźniakach i osobach z wrodzonymi anomaliami. Dla wielu więźniów eksperymenty te oznaczały wyrok śmierci. Aby zatuszować swoje zbrodnicze działania, lekarze SS często kazali zabijać swoje ofiary za pomocą zastrzyków fenolu lub w komorach gazowych.
Nasze działania
Od 20 lat działamy w terenie, pozyskując poobozowe pozostałości od okolicznej ludności, ze strychów, stodół, szop czy garaży. Nasza kolekcja, która obecnie jest pod opieką założonej w 2013 roku Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, liczy kilkanaście tysięcy oryginalnych przedmiotów związanych bezpośrednio z kompleksem obozowym KL Auschwitz-Birkenau. W skład zbiorów wchodzą zarówno małe przedmioty, takie jak guziki z więźniarskich pasiaków, jak i betonowe słupy z elektrycznego ogrodzenia obozu oraz całe, oryginalne, drewniane baraki więźniarskie i zaplecza obozowego. Przedmioty te pochodzą od więźniów, z magazynów „Kanady” pełnych zrabowanego mienia, od obozowej załogi SS oraz z całego zaplecza socjalnego obozu (kuchnie, szpitale, laboratoria, warsztaty, łaźnie, latryny).
Jednym z największych znalezisk związanych z medycyną jest kilkadziesiąt kilogramów różnorodnych narzędzi medycznych, w tym fotel ginekologiczny oraz liczne lekarstwa. Narzędzia te pochodzą z wielu krajów okupowanej Europy i obejmują takie dziedziny medycyny jak ginekologia, chirurgia, laryngologia, rentgenologia i dentystyka. Tak samo jak narzędzia, także lekarstwa pochodzą z różnych firm farmaceutycznych z całej Europy. Były stosowane na wiele chorób takich jak tyfus, gruźlica oraz różne choroby wewnętrzne i dziecięce. W sierpniu 2010 roku część tych znalezisk przekazaliśmy do zbiorów Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, które to objęło patronat nad naszą działalnością.
Ekspozycja
Nasza wystawa to dwie szafki lekarskie, w których pokazujemy przedmioty z naszych zbiorów, zabrane przez okoliczną ludność z terenu kompleksu KL Auschwitz-Birkenau. W mniejszej gablocie na górnych półkach znajdują się różnorodne lekarstwa firm farmaceutycznych z całej Europy. Na środkowej półce umieszczona jest oryginalna metalowa puszka o wadze 500 gramów po ziemi okrzemkowej zawierającej gaz Zyklon B produkcji firmy Degesch. Na najniższej półce znajduje się medyczny gorset dla kilkuletniego dziecka, prawdopodobnie związanego z chorobą Heinego-Medina, co jest szczególnie bolesnym świadectwem, ponieważ dzieci z wadami były natychmiast kierowane do komór gazowych.
W większej gablocie na górnych półkach prezentujemy oryginalne narzędzia medyczne wykonane przez firmy z całej Europy, a na środkowej półce znajduje się metalowa orteza ortopedyczna nogi. Na dolnej półce umieszczona jest duża drewniana skrzynia z logo firmy BAYER, która najprawdopodobniej służyła do transportu leków. Firma BAYER przeprowadzała przymusowe eksperymenty medyczne na więźniach, w wyniku których zginęła niezliczona liczba ofiar
Co możesz zrobić?
Nasz zbiór poobozowych narzędzi lekarskich, lekarstw i innych przedmiotów związanych z medycyną jest nadal nieopracowany i nieskatalogowany, a jego konserwacja wymaga specjalistycznych środków, na które cały czas zbieramy fundusze. Większość przedmiotów jest niezidentyfikowana, a wiele leków nie ma określonego zastosowania. Możesz wesprzeć naszą działalność finansowo, merytorycznie lub poprzez współpracę z uczelniami, szpitalami i klinikami. Naszym celem jest ocalić te przedmioty, które często są jedynymi świadkami zagłady i pseudomedycznych eksperymentów na więźniach obozu KL Auschwitz.
Od początku naszej działalności staramy się zebrać jak najwięcej oryginalnych przedmiotów z okolic obozu i udostępnić je ludziom z całego świata, aby pamięć o ofiarach KL Auschwitz nigdy nie została zapomniana. Nasza misja trwa już od 20 lat i Ty również możesz pomóc nam ją kontynuować.
Wspieraj dziedzictwo - Twórz Przyszłość
Wesprzyj fundację
Twoje wsparcie finansowe to kropla, która tworzy fale zmian. Dzięki Twojej hojności możemy kontynuować naszą działalność, chroniąc ważne miejsca historyczne, prowadząc badania, organizując edukacyjne wydarzenia i angażując społeczność lokalną.
Klikając “Wpłać” przekierujemy Cię na stronę PayPal, gdzie w szybki sposób za pomocą karty możesz przekazać darowiznę na cele Fundacji. Możesz również zrobić przelew bezpośrednio na nasze konto (dane w stopce)
