Skip to content
Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau

  • O nas
    • O nas
    • Koncepcja programowa
    • Partnerzy i darczyńcy
    • Współpraca z Fundacją
    • Patronat Muzeum Auschwitz-Birkenau
    • Logotypy do pobrania
  • Wesprzyj fundację
  • Miejsca pamięci
    • Kantyna SS
    • Karna Kompania Kobiet
    • Magazyny żywnościowe
    • KL Auschwitz III Monowitz – wystawa IG Farben
    • Podobóz Jawischowitz
    • Kopalnia Węgla Jawiszowice
  • Informacje
    • Aktualności
    • Filmy
    • Wystawa “Anatomia cierpienia w Auschwitz”
    • BIP
  • Kontakt
  • EN
Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau
Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau

Bór-Budy 3 XII 1944

Posted on 2014-12-192024-06-07

Mija 70 lat od dramatycznych wydarzeń jakie się rozegrały 3 grudnia 1944 r. we wsi Bór-Budy. Owego dnia w domu Zdrowaków przebywało czterech partyzantów z oddziału  AK „Sosienki”, Stanisław Furdyna (nr 193), Antoni Wykręt (nr 613), Stanisław Kwiatkowski (nr 12374), Marian Szayer (nr 17036). Byli oni uciekinierami z KL Auschwitz. Pierwszym dwóm udało się zbiec z obozu we wrześniu 1944 r., a już miesiąc później w brawurowej akcji uwolnili oni Mariana Szayera.

Feralnego dnia do domu Zdrowaków zawitał esesman Aleks, który spotkał się z partyzantami i wyraził chęć wstąpienia do ich oddziału, po czym się oddalił w celu przyniesienia broni z obozu. Niedługo po odejściu Aleksa przed domem pojawiły się ciężarówki z esesmanami. Uzbrojeni Niemcy otoczyli budynek i rozpoczęli ostrzał. Partyzanci podjęli walkę i odpowiedzieli ogniem. W nierównej walce na miejscu zginęli trzej z nich, jedynie Antoni Wykręt został wzięty do niewoli. Kiedy był wieziony ciężarówką do obozu na  publiczną egzekucję udało mu się uciec. Jako jedyny przeżył potyczkę i wojnę, zmarł w 1995 roku.

Rodzinę Zdrowaków, Jana oraz Annę, a także ich córki Zofię i Emilię aresztowano. Ich dziesięcioletni syn Stanisław ukrył się w czasie walki u sąsiadów i uniknął aresztowania. Uwięziony został również lokator Zdrowaków, Edmund Kluczny oraz wszyscy mężczyźni z sąsiedztwa jako zakładników. Aresztowanych zakładników zwolniono z KL Auschwitz dwa tygodnie później.

Zdrowaków umieszczono oddzielnie w bloku 11 w areszcie obozowym. Za ukrywanie partyzantów czekała ich śmierć, ale wcześniej mieli oni przejść śledztwo którym towarzyszyły brutalne przesłuchania. Udało im się jednak dotrwać do ewakuacji obozu i w dniu z 16 na 17 stycznia 1945 r. trafili do kolumny „Marszu Śmierci”. Jan Zdrowak trafił do KL Mauthausen, gdzie zginął. Anna Zdrowak wraz z córkami miała więcej szczęścia, udało im się uciec z kolumny ewakuacyjnej.  

W artykule wykorzystano fotografie prezentowane na wystawie w budynku byłej szkoły w Borze, będącym obecnie pod opieką naszej Fundacji.

Historia

Nawigacja wpisu

Previous post
Next post

Related Posts

Bór

Sonderzug von Tarnow nach Auschwitz

Posted on 2016-06-152024-06-07

W tym szczególnym dniu 76 – rocznicy pierwszego transportu Polaków do KL Auschwitz, w Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady, w siedzibie naszej Fundacji, odbyła się prezentacja unikatowego pod względem historycznym, nigdy wcześniej nie prezentowanego dokumentu dotyczącego pierwszego transportu Polaków do KL Auschwitz, który jest…

Read More
Historia

IG Farben Werk Auschwitz

Posted on 2015-11-152024-06-07

15 listopada w budynku Centrum Obsługi Turystów zlokalizowanym na parkingu przy ul. Męczeństwa Narodów 14 w miejscowości Brzezinka, odbyło się uroczyste otwarcie wystawy pt. „IG Farben Werk Auschwitz”,  której autorem scenariusza i realizatorem całej ekspozycji jest Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau. Wystawa składa się z kilku paneli tematycznych, tj.: KL…

Read More

Wolontariat w Fundacji

Posted on 2016-11-172024-06-07

Nasza Fundacja zajmuje się szerokim aspektem podobozów kompleksu KL Auschwitz. Jest to  teren w najbliższym sąsiedztwie obozu głównego czyli całe zaplecze techniczno-socjalne, w którym przymusowo pracowali więźniowie. Są to także tereny bardziej odległe od Stamm-lagru między innymi takie jak podobóz : Monowitz, Babitz, Harmense, Plawy, Bór-Budy, Jawischowitz, Bobrek, Zerlegebetriebe. Tak…

Read More

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Kontakt

e-mail: fpmp@auschwitz-podobozy.org
Telefon:
+48 888 220 174
+48 889 805 248

Adres do korespondencji:

Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau
ul. Bór 67
32-620 Brzeszcze

Wesprzyj fundację

Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau
KRS 0000454495
NIP 549-243-58-05
REGON 122876574

numer rachunku bankowego:
Bank PKO BP, SWIFT: BPKOPLPW 

PL 42 1020 2384 0000 9202 0168 0271

Polityka Prywatności

©2025 Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau | WordPress Theme by SuperbThemes

Używamy ciasteczek, aby zapewnić najlepszą jakość korzystania z naszej witryny.

Możesz dowiedzieć się więcej o tym, jakich ciasteczek używamy, lub wyłączyć je w .

Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau
Powered by  Zgodności ciasteczek z RODO
Przegląd prywatności

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.

Ściśle niezbędne ciasteczka

Niezbędne ciasteczka powinny być zawsze włączone, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje dotyczące ustawień ciasteczek.

Jeśli wyłączysz to ciasteczko, nie będziemy mogli zapisać twoich preferencji. Oznacza to, że za każdym razem, gdy odwiedzasz tę stronę, musisz ponownie włączyć lub wyłączyć ciasteczka.