15 listopada w budynku Centrum Obsługi Turystów zlokalizowanym na parkingu przy ul. Męczeństwa Narodów 14 w miejscowości Brzezinka, odbyło się uroczyste otwarcie wystawy pt. „IG Farben Werk Auschwitz”, której autorem scenariusza i realizatorem całej ekspozycji jest Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.
Wystawa składa się z kilku paneli tematycznych, tj.: KL Auschwitz III Monowitz “Buna” / IG Farben Werk Auschwitz / Obozy powstałe przy IG Farben / IG Farben – medycyna / IG Farben – chemia / IG Farben – reklama / IG Farben Werk Auschwitz 1945 – czas po wyzwoleniu /, stanowiących spójne i kompleksowe przedstawienie powstania, historii, jak i funkcjonowania w okresie okupacyjnym fabryki IG Farben Werk Auschwitz, na terenie dzisiejszych Monowic.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich i zajęciu Polski, dla firmy I.G. Farbenindustrie AG, największego koncernu chemicznego w przedwojennej Europie, otworzyły się nowe horyzonty. W listopadzie 1940 r. ten niemiecki koncern podjął decyzję o budowie nowego zakładu produkującego benzynę i kauczuk syntetyczny. Spośród kilku rozpatrywanych lokalizacji wybrano ostatecznie teren położony pomiędzy wschodnią częścią Oświęcimia a wsiami Dwory i Monowice. Decyzję tą uzasadniono korzystnymi warunkami geologicznymi, dostępnością do linii kolejowych, źródeł zaopatrzenia w wodę oraz złóż surowców. W połowie kwietnia 1941 r. rozpoczęła się budowa zakładu, który oficjalnie nazwano IG Farben Werk Auschwitz.
Ekspozycję tworzą oryginalne artefakty (przedmioty, dokumenty) związane z funkcjonowaniem fabryki IG Farben Werk Auschwitz, jak również obozem KL Auschwitz III – Monowitz, Stalagiem VIII B dla jeńców brytyjskich i pozostałymi obozami pracy przymusowej funkcjonującymi wokół terenu kombinatu.
Jednym z wyjątkowych eksponatów prezentowanych na wystawie jest oryginalny fragment baraku-umywalni z obozu KL Auschwitz III – Monowitz, wewnątrz którego zachowały się oryginalne niemieckie napisy i hasła. Barak ten (umywalnię) opisuje w swojej książce pt. “Czy to jest człowiek” sam sławny Primo Levi – pisarz, inżynier chemii i były więzień obozu KL Monowitz o numerze 174517, co potwierdza wyjątkowość tego obiektu. Do dziś z opisanych przez autora książki napisów i rysunków zachował się przykładowo napis So wirst du rein na drewnianym panelu ściany bocznej baraku, który teraz pokazujemy na naszej wystawie.
Wystawa dotyka również zagadnienia związanego z wywłaszczeniami oraz wysiedleniami miejscowej ludności, które były nieodzownym elementem towarzyszącym budowie i rozwojowi kompleksu KL Auschwitz, a także powstaniem samej fabryki IG Farben w Oświęcimiu.
Władze Fundacji składają podziękowania dla Wójta Gminy Oświęcim Pana Alberta Bartosza za podjęcie z naszą Fundacją współpracy oraz okazane zaufanie.
Zapraszamy do obejrzenia naszej wystawy, która jest czynna codziennie w godzinach od 9:00 do 17:00, wejście od tyłu budynku.
Fot. S. Siwiec
