Nasza Fundacja wraz z Fundatorem, przyjaciółmi i ludźmi dobrej woli, zaangażowała się w ocalenie zabytkowego wagonu towarowo-bydlęcego wyprodukowanego na Węgrzech w 1921 roku. Jedynie dzięki ogromnemu nakładowi sił i środków udało się pozyskać i przewieźć ten historyczny wagon kolejowy.
Jest to obiekt szczególny, który niesie ze sobą duży ładunek historyczno-emocjonalny, ponieważ między innymi wagonami tego typu w okresie od maja do lipca 1944 r. deportowano Żydów z Węgier do Auschwitz-Birkenau. Z zachowanej oryginalnej tabliczki znamionowej wiemy, że został on zbudowany w Győr na Węgrzech w fabryce Rába Magyar Vagon- és Gépgyár.
Po wkroczeniu w marcu 1944 r. na teren Węgier wojsk niemieckich podjęto działania w kierunku przygotowania do deportacji Żydów węgierskich. Organizacją transportów zajęły się władze węgierskie, a nad całością operacji czuwał Obersturmbannfuehrer SS Adolf Eichmann. Był ona odpowiedzialny za organizację i nadzór wywozu Żydów do obozów w ramach tak zwanego ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej (Endloesung). Żydzi węgierscy stanowili najliczniejszą grupę Żydów deportowanych do KL Auschwitz. W we wspomnianym okresie do obozu przywieziono ponad 430 tyś. osób.
Dotychczasowe wstępne oględziny, nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić, by przedmiotowy wagony był wykorzystywany w czasie transportów Żydów węgierskich, ale też tego nie wykluczają. Mając na uwadze bardzo zły stan zachowania obiektu, kolejnym naszym staraniem będzie przygotowanie programu prac konserwatorskich tego wagonu. W związku z tym przedsięwzięciem zwracamy się do instytucji oraz osób, którym idea niniejszego przedsięwzięcia jest bliska o wszelką pomoc, która przyśpieszy jego realizację i pozwoli na zabezpieczenie wagonu i przyszłą jego ekspozycję.
