Rada Miejska w Brzeszczach uchwałą NR XXXIX/395/14 z dnia 24 kwietnia 2014r. podjęła decyzję o przekazaniu naszej Fundacji w użytkowanie na okres 25 lat budynek starej szkoły w Borze. W okresie funkcjonowania obozu KL Auschwitz-Birkenau były tu więzione kobiety z karnej kompanii.
Jej powstanie było związane bezpośrednio z ucieczką w czerwcu 1942 r. z komanda kobiecego więźniarki Janiny Nowak. Niemcy, by zaostrzyć dyscyplinę, stosowali odpowiedzialność zbiorową. Wszystkim 400 kobietom ogolono głowy, a komando przekształcono w karną kompanię. Więźniarki zakwaterowano w budynku szkolnym w Borze i pobliskim baraku. Kompania składało się z Polek, stanowiących większość oraz Żydówek z Francji i Słowacji, Rosjanek, Ukrainek, Jugosłowianek, Czeszek oraz Niemek. Teren ogrodzono drutem niepodłączonym do prądu oraz czterema wieżami. Więźniarki pracowały przy pogłębianiu i oczyszczaniu stawów rybnych, oczyszczaniu rowów melioracyjnych oraz budowie kolejki i wału ochronnego nad Wisłą.
Ciężkie warunki pracy oraz okrutne traktowanie przez więźniarki funkcyjne dla wielu kończyło się śmiercią. Od czerwca do sierpnia 1942 r. z 200 Polek przeżyło 137, a w październiku tego roku około 90 więźniarek żydówek francuskich zostało bestialsko zamordowanych przez więźniarki funkcyjne i strażników SS. Istniejący do dziś budynek byłej szkoły w Borze, jest niemym świadkiem tragicznych wydarzeń z 5 października 1942 r.
W kwietniu 1943 r. do szkoły w Borze skierowano 200 więźniarek Polek. Utworzono kilka komand przypisanych do prac w gospodarstwie rolnym, robót leśnych, szkółkach drzewek leśnych i owocowych oraz przy budowie wału nad Wisłą. W marcu 1944 liczba więźniarek wzrosła do 455. W okresach natężenia prac sezonowych do podobozu doprowadzano komanda dochodzące. Obóz ewakuowano jesienią 1944 r., więźniarki przewieziono na teren Niemiec do fabryk amunicji.
W ramach swojej działalności Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau zamierza chronić to wyjątkowe miejsce oraz przybliżać jego historię. Przekazany teren Fundacja będzie użytkować w ramach swojej statutowej działalności oraz zgodnie z przepisami, jakie obowiązują administratora terenu. Obecnie czekamy na podpisanie aktu notarialnego, na którego podstawie zostanie nam przekazany powyższy budynek.
Władze Fundacji składają podziękowania dla Rady Miejskiej na ręce Przewodniczącego Rady Miejskiej oraz Włodarza Miasta Brzeszcze za podjęcie z naszą Fundacją współpracy oraz okazane zaufanie.
