W dniu 3 grudnia 1944 r., siedemdziesiąt dwa lata temu, w Brzeszczach Borze przebywało w domu Zdrowaków czterech partyzantów z oddziału AK „Sosienki”, byli oni uciekinierami z KL Auschwitz.
Zdradzeni przez jednego z esesmanów, z którym prowadzili pertraktacje w sprawie dostarczenia broni, zostali otoczeni przez oddział SS. Pod dom Zdrowaków zajechało kilka samochodów z esesmanami, otoczyli gospodarstwo gęstym pierścieniem i zaczęli ostrzeliwać go ze wszystkich stron.
W walce zginęli:
Stanisław Furdyna nr obozowy 193 – ur. 1916 r. w Tuszowie Narodowym koło Mielca, urzędnik, oficer rezerwy WP.
Stanisław Kwiatkowski nr obozowy 12374 – ur. 1916 r. w miejscowości Brok, pow. ostrowski, woj. mazowieckie
Marian Szayer nr obozowy 17036 – ur. 1918 r. w Starym Sączu, student prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Aresztowano rodzinę Zdrowaków – Annę Zdrowak, jej męża Jana i dwie córki Zofię i Emilię, lokatora Edmunda Klucznego, a także wszystkich mężczyzn z sąsiedztwa jako zakładników.
Pojmano także Antoniego Wykręta nr obozowy 613 – ur. 1919 r. w Nawojowej koło Nowego Sącza, który był oficerem rezerwy WP. Uciekinier z KL Auschwitz został wrzucony na ciężarówkę, którą zamierzano go zawieść z powrotem do obozu na publiczną egzekucję. Podczas transportu do obozu udało mu się wyskoczyć z ciężarówki i zbiec.
Po dwóch tygodniach zakładników zwolniono z KL Auschwitz, natomiast członków rodziny Zdrowaków i Edmunda Klucznego umieszczono – każdą osobę oddzielnie – w areszcie obozowym, czyli w bunkrach bloku nr 11. Po jednym z brutalnych przesłuchań Zofia Zdrowak więziona w celi nr 1 w podziemiach bloku nr 11 sądząc, że zostanie stracona, spinką do włosów wydrapała w tynku jednej ze ścian tej celi napis: Zofia Zdrowak lat 16 – napis ten zachował się do dziś.
Anna Zdrowak zbiegła z córkami z kolumny więźniarskiej na trasie „Marszu Śmierci” w okolicach Rybnika, natomiast jej mąż Jan Zdrowak ewakuowany do KL Mauthausen zginął w tym obozie. Edmunda Klucznego także wywieziony do KL Mauthausen przeżył i doczekał wolności.
Od kilkudziesięciu lat w budynku byłej Karnej Kompani Kobiet (Bór/Budy), który jest obecnie siedzibą naszej Fundacji znajduje się wystawa w formie dużych planszy z fotografiami i opisami tej potyczki na Borze. Ta ekspozycja jak również inne wystawy znajdujące się w tym budynku udostępniane są zwiedzającym, po wcześniejszej rezerwacji terminu poprzez naszą stronę
